Pieprzyk to zmiana barwnikowa, z którą ma do czynienia wiele osób. Nie każdy wie jednak, że czerniak skóry może przyjmować postać pieprzyka i może rozwinąć się na tle zwykłej zmiany barwnikowej. Warto zatem stale obserwować pieprzyki na swoim ciele i nauczyć się odróżniać je od czerniaka. Co charakteryzuje tę łagodną, a co tę groźną zmianę skórną?

Pieprzyk a czerniak – co je różni?

Istnieje kilka charakterystycznych różnic pomiędzy zwykłym pieprzykiem a czerniakiem, czyli złośliwym nowotworem, który powstaje z komórek barwnikowych skóry. Aby ocenić, z którym rodzajem zmiany mamy do czynienia, należy zwrócić uwagę na:

• brzegi znamienia – przy czerniaku są one nieregularne,
• symetrię – czerniak ma zwykle asymetryczny kształt,
• kolor – czerniak często jest niejednolity, miejscami ciemniejszy i jaśniejszy, natomiast pieprzyki z reguły są jednolite,
• średnicę oraz zmianę wielkości – pieprzyki mogą się powiększać, ale na przestrzeni lat, natomiast w przypadku czerniaków ich wzrost jest gwałtowny,
• powierzchnię – czerniak jest zwykle wypukły, ma nieregularną powierzchnię. 

Czerniak a pieprzyk – objawy towarzyszące

W rozpoznaniu, czy mamy do czynienia z czerniakiem, czy z pieprzykiem, pomocne jest także zaobserwowanie dodatkowych objawów. W przypadku pieprzyka, poza widoczną na skórze zmianą barwnikową, nie powinny pojawiać się żadne symptomy. Tymczasem w przypadku czerniaków mogą, choć nie muszą, wystąpić także takie objawy, jak:

• świąd,
• zaczerwienienie,
• owrzodzenie,
• tendencja do krwawienia.

Początkowo, czerniak nie boli. Dolegliwości bólowe pojawiają się na bardziej zaawansowanym etapie rozwoju choroby oraz w obecności przerzutów. Posiadacze pieprzyków powinni zaniepokoić się, jeśli zmiany na ich skórze zaczynają szybko się powiększać lub tracą symetrię. Może to nastąpić samoistnie lub na skutek urazów. Przykładowo, ciągle pocierany, zadrapywany czy uszkadzany (choćby w trakcie depilacji) pieprzyk może zostać pobudzony do transformacji ze zmiany łagodnej w złośliwą. Zmiany barwnikowe w narażonych na takie urazy miejscach najczęściej usuwa się profilaktycznie. 

Kto jest najbardziej narażony na czerniaka?

Należy wiedzieć, że za powstawanie czerniaka skóry odpowiadają przede wszystkim czynniki genetyczne (występowanie choroby w rodzinie) oraz środowiskowe. Zdarza się, że nowotwór rozwija się z istniejących już zmian barwnikowych. Są to jednak przypadki, z którymi mamy do czynienia rzadziej. Większość zmian nowotworowych pojawia się bowiem na skórze pozbawionej znamion.

Chociaż osoby z dużą ilością pieprzyków są szczególnie narażone na rozwój czerniaka, to jednak głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby jest nadmierna ekspozycja skóry na promieniowanie słoneczne. Chodzi nie tylko o naturalne promieniowanie, ale również o promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez lampy w solariach. Lepiej więc unikać ekspozycji na słońce bez odpowiedniego zabezpieczenia skóry kremem z wysokim poziomem ochrony SPF, zwłaszcza jeśli posiadamy jasną karnację i cerę podatną na oparzenia słoneczne. Warto pamiętać też, że na rozwój czerniaka narażone są przede wszystkim osoby z osłabionym układem immunologicznym. 

Jak widać, różnice pomiędzy czerniakiem a pieprzykiem są dosyć wyraźne, jednak niekiedy trudno jest odróżnić samodzielnie niegroźną zmianę barwnikową od złośliwej choroby skóry. W przypadku wątpliwości i jakichkolwiek obaw spowodowanych innym wyglądem zmiany, warto skonsultować się z dermatologiem lub onkologiem, który wykona dokładne badanie i poda pacjentowi jasną diagnozę.